Day: 06.12.2022

Մաշտոցի անվան Մատենադարանում պահվող ձեռագիր մատյանների էջերին վառ կարմիր գույնի շատ գեղեցիկ ման­րանկարներ կան: Դրանց գույներն այնքան պայծառ են, որ թվում է, թե նկարվել են բոլորովին վերջերս, այլ ոչ թե դարեր առաջ: Այդ նկարների համար օգտագործված ներկը ստացել են փոքրիկ միջատից, որը հայտնի է հայկական որդան կարմիր անունով: Այն տարածված է եղել Արարատյան դաշտում:

Հայկական որդան կարմիրը համարվել է աշխարհի ամե­նագեղեցիկ ներկերից մեկը: Այն կոչվել է «արքայական ծիրանի», քանի որ դրանով էին ներկում արքայական հանդերձները: Այս ներկով է դրվել «կարմիր թանաքով» ստորագրությունը, որն արքաների և կաթողիկոսների մենաշնորհն էր:Նրանից պատրաստում էին նաև հակաբորբոքային և ջերմիջեցնող դեղամիջոցներ:

Որդան կարմիրի ներկատներ են եղել Արտաշատ ու Դվին քաղաքներում: 13-րդ դարից սկսած որդան կարմիր ներկի արդյունահանումը նվազում է, ապա՝ դադարում: Հետագայում միջատից ներկ ստանալու եղանակները մոռացվում են: Այժմ փորձեր են արվում վերականգնելու դրանք: Գաղտնիքը, սակայն, դեռևս լրիվ վերծանված չէ:Որդան կարմիրը պահպանվում է [1] արգելոցում՝ Արազափ գյուղի մոտ, սակայն արգելոցը չի ապահովում միջատի լիարժեք պահպանությունը։

Այս միջատի արուն և էգը միմյանցից զգալիորեն տարբերվում են: Արուն ավելի նման է չափերով մեծ մոծակի, իսկ էգը՝ թրթուռի:

Վարժ.332
Կատարի՛ր բաժանումը և արդյունքը ստուգի՛ր բազմապատկումով:

ա)8536:8=1067

5607:7=801

1530:45=34

1476:12=123
բ)7206:6=1201

1260:9=140

15732:23=684
21264:16=1329

Վարժ.333
Բազմապատկումով ստուգի՛ր՝ ճիշտ է արդյոք կատարվել բաժանումը:

ա)4995:9=555

42560:70=608

բ)9240:70=132

71600:40=1790

Վարժ.334
Հաշվի՛ր արտահայտության արժեքը:

Ա)4000:(255+65×87:39)=320

255+65=320

45000:(70×25-38400:24)=300

38400:24=1600

70×25=1750

1750-1600=150

45000:150=300
բ)27600:12-142×25:(324+176)=1250

324+176=500
27600:12=2300
142×25=3550
3550-2300=1250

25600:(100-84)x55-55=87 945

100-84=16

25600:16=1600

1600×55=88 000

88000-55=87 945