Category: Մայրենի
Առաջադրանքներ
196. Հարցում արտահայտող բառի փոխարեն տրված գոյականները գրի՛ր (դրանք ինչպե՞ս փոխվեցին):
Այգում մի մարդ ինչո՞վ գործ էր անում:Բահ, մկրատ, թիակ:
Այգում մի մարդ բահով գործ էր անում:
Այգում մի մարդ մկրատով գործ էր անում:
Այգում մի մարդ թիակով գործ էր անում:
Ավելացավ ով վերջավորությունը
197. Հարցում արտահայտող բառի փոխարեն տրված գոյականները գրի՛ր (դրանք ինչպե՞ս փոխվեցին):
Հիանում էր ինչո՞վ:Երգ, աշխարհ, ընկերներ, շարժումներ:
Հիանում էր երգով, աշխարհով, ընկերներով, շարժումներով
Ավելացավ ով վերջավորությունը
198. Տրված նախադասությունները լրացրո՛ւ դպրոց բառով՝ ուշադրություն դարձնելով վերջավորություններին:
Ամեն առավոտ դպրոց եմ գնում:Մի մեքենա մոտեցավ մեր դպրոցին:Այսօր Արան վերջինը դուրս եկավ դպրոցից:Մեր դպրոցով բոլորս էլ հիանում ենք: Եսու քույրս սովորում ենք դպրոցում:
199. Բառակապակցություններ կազմի՛ր հարցում արտահայտող բառի փոխարեն՝ տրված գոյականները գրելով: Բառերին ի՞նչ վերջավորություններ ավելացան:
Պառկել որտե՞ղ:Ծովափ, մահճակալ, անդունդի եզր, գետի ափ, անտառի բացատ, անկողին, հիվանդանոց:
Պառկել ծովափին, ահճակալին, անդունդի եզրին, գետի ափին, անտառի բացատին, անկողնում, հիվանդանոցում
200. Բառակապակցություններ կազմ՛իր հարցում արտահայտող բառի փոխարեն՝ տրված գոյականները գրելով:
Ծանոթանալ ո՞ւմ հետ: Ծանոթանալ ինչի՞ն:Մրցակից, կարծիք, տեսակետ, գիրք, մեքենա, աղջիկ, տղա, զբոսաշրջիկ (կարող ես ուրիշ բառեր էլ գրել):
Ծանոթանալ ո՞ւմ հետ— մրցակցի հետ, աղջկա հետ , տղայի հետ, զբոսաշրջիկի հետ ,
Ծանոթանալ ինչի՞ն- կարծիքին, տեսակետին , գրքին , մեքենային,
201. Բառակապակցություններ կազմի՛ր՝ հարցում արտահայտող բառի փոխարեն գոյականներ գրելով:
Սիրահարվել ո՞ւմ. — Մարդուն
Սիրահարվել ինչի՞ն- բնությանը
Սիրել ո՞ւմ: Տղային, Մայրիկին, Ընկերուհիներին և բարեկամներին
Սիրել ի՞նչ: — խաղալիք , ուտելիք , ծաղիկ , երգ , կենդանի
202. Հիվանդ, գազան բառերին ավելացրո՛ւ ի, ից, ներ,ով, ը վերջավորությունները և ստացված բառաձևերով նախադասություններ կազմիր:
Հիվանդի գլուխը ցավում ։
Հիվանդից կարելի է վարագվել ։
Շատ հիվանդներ կան հիվանդանոցում ։
Հիվանդը պիտի դեղեր խմի որ լավանա։
Գազանի ատամները սուր են ։
Գազանից ամեն բան սպասելի է ։
Գազանները ապրում են գազանանոցում ։
Գազանով անտառը վտանգավոր է
Գազանը գիշատիչ է ։
203. Կետերի փոխարեն գրի՛ր ածանց կամ վերջավորություն բառերը:
Երբ արմատին կամ բառին ածանց ենք ավելացնում, եղած իմաստը փոխվում է, և նոր բառ է ստացվում: Իսկ երբվերջավորություն ենք ավելացնում, բառի արտահայտած իմաստը չիփոխվում, փոխվում է նրա ձևը՝ նախադասության մյուս բառերին կապվելու համար:Ածանցը բառ կազմող մասնիկ է: Վերջավորությունը օգնում է, որ բառը խոuքի մեջ կապվի ուրիշ բառերի հետ:Բառի հիմքը Ածանցից առաջ եղած մասն է:
204. Տրված բառերով կազմի՛ր
ա) ածանցավոր բառեր-— ջրեղեն, ձայնավոր, ձեռքեր։
բ) բառաձևեր — Ջրի, ջրով, ջրից, ջրում, ձայնի, ձայնով, ձայնից, ձայնում, ձեռից,ձեռքում, ձեռքովՋուր, ձայն, ձեռք:
205. Տրված բառախմբերը համեմատի՛ր և խմբերից յուրաքանչյուրին փորձի՛ր անուններ տալ:
Ա.Տղա, քար,սեղան: — ՊարզԲ.Տղան,տղայի,տղային,տղայով,տղայից, քարը,քարին,քարից,քարով,քարում,սեղանը,սեղանի,սեղանին,սեղանից,սեղանով: —-Ածանցավոր
206. Անտառ բառը տարբեր ձևերով գործածելով՝ նախադասություններ կազմի՛ր:
Անտառում ապրում են վայրի կերդանիներ:
Անտառից դուրս եկան և գնացին տուն:
Գարնանը անտառի քնքուշ երգն է լսվում:
Անտառը հիանալի բնության մի մասն է։
Նկարչները սիրում են նկարել անտառներ։
207. Տրված բառերի բոլոր հնարավոր ձևերը գրի՛ր:
Պահարան, պահակ, խողովակներ, դարակներ:
Պահարան- պահարանը , պահարանից , պահարանում ,
Պահակ- Պահակի , պահակը , պահակից
Խողովակներ — խողովակներում , խողովակներով , խողովակները ։ խողովակներից
Դարակներ- Դարակները , դարակներում , դարակներից , դարակներով։
208. Կետերի փոխարեն գրի՛ր գրիչ, բույն, ծով բառերիձևերը: Բոլոր բառերի նման ձևերը խմբավորի՛ր: Յուրաքանչյուր բառը քանի՞ ձև ունեցավ:
Իր բույնը հյուսել էր մեր այգու ամենաբարձր ծառի վրա:Չմոտենաս իմ բնին , ձագուկներս հանկարծ կվախենան: Ճուտը գլուխը բնից դուրս էր հանել ու սպասում էր մորը:Այդ թռչունին իր ձագերով ու բւյնով կբերեմ, որ իմ այգումապրի:Ձագուկները կծկվել էին բնում ու վախեցած նայում էին:Գիշերվա փոթորկից հետո ծովը հանգստանում էր: Մեքենան մոտենում էր ծովին, արդեն լսվում էր նրաշառաչը:Որոշեց ծովից հեռու ապրել, որ մոռանա այդ դեպքը:Փոթորկուն ծովով հիանում եմ, բայց և վախենում եմլեռնացող ալիքներից:Ամբողջ օրը լողում էր ծովում ու վերադառնալու մասին չէրմտածում:Իմ գրիչը լավ չի գրում:Ձեռքը գցեց ընկերոջ գրիչին ու ծոցատետրում ինչ—որ բան նշեց: Ամբողջ թանաքը գրիչից դուրս էր հոսել, ու պայուսակը տեղ—տեղ սևացել էր:Այդպիսի բաները սովորական գրիչով չեն գրում:
209. Բոլոր նման բառաձևերը խմբավորի՛ր: Ո՞րն է նմանությունը:Ափից, շենք, գյուղին, շենքով, գյուղում, ափ, գյուղով, շենքում, ափով, գյուղից, գյուղ, շենքից, ափին, շենքին:
1․Շենք, ափ, գյուղ։ Պարզ
2․Ափից, գյուղին, շենքով, գյուղում, գյուղով, շենքում, ափով, գյուղից, շենքից, ափին, շենքին։ Ածանցավոր
Առաջադրանքներ
210. Հարցում արտահայտող բառը տրված բառերով կամ նրանցով կազմված
բառակապակցություններով փոխարինի՛ր: Տրված բառերից ո՞րը ի՞նչ ձևով գրեցիր:
Գիրքը որտե՞ղ է:
Պայուսակ-Գիրքը պայուսակում է։
գրադարակ- Գիրքը գրադարակում է
հեռուստացույց-Գիրքը հեռուստացույցին է
պահարան-Գիրքը պահարանում է
սեղան-Գիրքը սեղանին է
ձեռք-Գիրքը ձեռքին է
աթոռ-Գիրքը աթոռին է ։
լիճ-Գիրքը լճում է ։
211. Բառակապակցություններ և նախադասություններ կազմի՛ր հարցում արտահայտող որտե՞ղ բառի փոխարեն տրված գոյականները գրելով: Տրված բառերից ո՞րը ի՞նչ ձևով գրեցիր:
Որտե՞ղ լինել: Երեխան որտե՞ղ է:
Երեխան դպրոցում է ։ Երեխան տանն է ; Երեղան դասարանում է ։ Երեխան բակում է ։ Երեխան փողոցում է ։ Երեխան մանկապարտեզում է ։
Դպրոցում լինել ։ Տանը լինել ։ Դասարանում լինել ։ Բակու լինել ։ Փողոցում լինել ։ Մանկապարտեզում լինել։
Դպրոց, տուն, դասարան, բակ, փողոց, մանկապարտեզ:
213. Ընդգծված բառերը նույնարմատ (նույն արմատնունեցող) հականիշ բառերով փոխարինի՛ր: Գոյականներն ի՞նչ ձևով դրվեցին:
Օրինակ՝անբեղ մարդ — բեղով մարդ:
Անլուսամուտ սենյակ- Լուսամուտով սենյակ
անդուռ պահեստ- դռնով պահեստ
անծխնելույզ վառարան- Ծխնելույզով վառարան
անդանակ մորթել-դանակով մորթել
անշնորհք նստել-Շնորհքով նստել
անկարգ գնալ-կարգով գնալ
214. Բառերի իմաստն արտահայտի՛ր հոմանիշ բառակապակցություններով:
Օրինակ՝օրենքով — ըստ օրենքի, օրենքի համաձայն կամ՝ համաձայն օրենքի:
ըստ նախասիրության, նախասիրության համաձայն
ըստ որոշման, որոշման համաձայն
ըստ պատասխանների, պատասխանների համաձայն
ըստ դիմումի, դիմումի համաձայն
ըստ պատածի, պատմածի համաձայն
ըստ խանդրանքի, խնդրանքի համազայն
նախասիրություններով, որոշմամբ, պատասխաններով, դիմումով, պատմածով, խնդրանքով:
215. Փակագծի բառը պահանջվող ձևով գրի՛ր
Օրինակ՝Ներկը (վրձին) պատին էր քսում ու հիացած նայում իր(արած): — Ներկը վրձինով պատին էր քսում ու հիացած նայում իր արածին —. (Ինչո՞վ քսել, ինչի՞ննայել):
Գերմանացի փիլիսոփա Կանտը ծնվել է Քյոնիգսբերգում և այնտեղ էլ ութսուն տարի հետո մահացել է: Նա իր մտքով ընդգրկել է ոչ միայն Երկիր մոլորակը, այլև Արեգակնային համակարգը և ողջ տիեզերքը: Սակայն կյանքի ընթացքում Կանտը, կարելի է ասել, դուրս չեկավ հայրենի քաղաքից: Նրա ամենա հեռավոր ճամփորդությունը եղավ Պիլաու գյուղ գնալը, որը Քյոնիգսբերգից ընդամենը քառասունհինգ կիլոմտր էր հեռու:
Խոսքում գոյականները գործածվում են ուղիղ և թեքված ձևերով:Գոյականը հոլովել նշանակում է խոսքի մեջ այլ բառերի հետ կապվելու համար տարբեր ձևերը (հոլովներ) կազմել (հոլովել — հին հայ.՝ գլորել, թավալել, շրջել, փոխել): Երբ բառը թեքվում կամ հոլովվում է, սովորաբար նրա ուղիղ ձևին համապատասխան վերջավորություն է ավելանում (ի, ից ով, ում և այլն): Վերջավորությունից առաջ եղած մասը բառի հիմքն է:
Առաջադրանքներ
186. Յուրաքանչյուր շարքի չորս բառերն ի՞նչ ընդհանրություն ունեն, որ նույն շարքի մի բառը չունի:
ա) Երաշտահավեր բ) Մանուկներ գ) Հատիկներ
դեղձանիկներ երեխա կապիկներ
վագրեր պատանիներ ձագուկներ
առյուծներ երիտասարդներ կանայք
սիրամարգ մարդիկ տանտիկիններ
Յուրաքանչյուր շարքի ընդհանրություն ունեն եր ներ վերջավորությունը, որպես ընդհանրություն՝ եր ներ վերջավորությունը հոգնակի Ա շարքում՝ սիրամարգ, Բ շարքում՝ մարդիկ, Գ շարքում՝ կանայք:
187. Տրված բառախմբերի տարբերությունը գտի՛ր և բառախմբերն անվանի՛ր:
Ա. Շինարար, վարպետ, գեղեցկուհի, տարի, գիրք, տետր, գազան, վանդակ:
Այստեղ բառերը եզակի են:
Բ. Շինարարներ, վարպետներ, գեղեցկուհիներ, տարիներ, գրքեր, տետրեր, գազաններ, վանդակներ:
Այստեղ բառերը հոգնակի:
188. Բառախմբերի կազմման օրինաչափությունը գտի՛Hր և Բ խումբն ինքդ լրացրո՛ւ:
Ա. Սար, հայ, կաթիլ, ուսուցիչ, մայր, մատանի, տատ, կատու, թութակ, գրպան:
Բ. Սարեր, հայեր, կաթիլներ, ուսուցիչներ, մայրիկներ, մատանիներ, տատիկներ, կատուներ, թութակներ, գրպաններ:
189. Տրված նախադասությունը կարդա՛ և հարցերինպատասխանի՛ր:
187 և 188-րդ վարժությունների Ա խմբերում եզակի թվով դրված գոյականներ են, իսկ Բ խմբերում նույն գոյականներն են՝ հոգնակի թվով:
1. Գոյականը քանի՞ թիվ ունի:
երկու եզակի և հոգնակի
2. Ի՞նչ է ցույց տալիս գոյականի եզակի թիվը (եզ — միակ, մեկ հատ):
մեկ հատ:
3. Ի՞նչ է ցույց տսգիս գոյականի հոգնակի թիվը (հոգն — բազում, շատ):
հոգնակին շատ:
190. Կազմի՛ր տրված գոյականների հոգնակին: Փորձի՛ր բացատրել, թե ո՞ր բառերին է -եր վերջավորություն ավելանում, ո՞ր բառերին՝ -ներ:
Ա. Ծառեր, ձայններ, հոտեր, քարեր, կովեր, արջեր, փնջեր, լուրեր, բառեր, բեղեր, հայեր, հայրեր, ցեղեր, սրտեր, գրեր, սյուներ, պատեր, հույներ, ձվեր, սրեր, քթեր. քույրեր, մայրեր, ձեռքեր, ոտքեր, տատեր, պապեր:
Բ. Եղբայրներ, աթոռներ, պապիկներ, տատիկներ, գրպաններ, թութակներ, եղնիկներ, ոչխարներ, սեղաններ, թռչուններ, մեքենաներ, բարեկամներ, աշակերտներ, մատյաններ, հեռախոսներ, ծաղկավաճառներ. պանրագործարաններ:
ներ բառը ավելանում է Բազմավանկ բառերին իսկ եր բառը միավանկ բառերին:
191. Գրի՛ր, թե նախորդ առաջադրանքը կատարելիս
ա) ո՞ր բառերի մեջ երկու ն գրեցիր.
ձայններ, հույններ, գրպաններ, սեղաններ, թռչուններ, մատյաններ, պանրագործարարններ:
բ) ո՞ր բառերի մեջ հնչյուններ փոխվեցին:
Փնջեր, սրտեր, գրեր, ձվեր, սրեր, թքեր, մայրեր, տատեր, պապեր բեռերի մեջ հնչյուններ փոխվեցին:
192. Տեքստի բոլոր գոյականները հոգնակի դարձրո՛ւ ևըստ անհրաժեշտության դրանցհամապատասխանեցրո՛ւ բայերը (գործողությունցույց տվող բառերը):
Հերթական ոլորանից հետո երևաց սրբավայրը: Վերևում արձան է նստած: Արձանը կորցրել է գլուխը: Երկրաշարժը բազմիցս սասանել է այդ լեռանգագաթը, օտար բանակի զինվորը ձգտել էխորտակել իրեն անհասանելի ու թշնամականսրբավայրը: Արձանը, բարձրաքանդակն ու գազանի կերպարանքը կերտված են հիանալի վարպետիկողմից:
193. Տեքստում բոլոր գոյականները եզակի թվով են դրված: Որը պետք՝ հոգնակի դարձրո՛ւ:
Սֆինքսը մի սոսկալի հրեշ էր, որը կնոջ գլուխ ուներ, առյուծի մարմին, սուր ճանկ, հզոր թև: Նաբնակություն էր հաստատել Թեբե քաղաքի մոտ ևայնտեղ պիտի մնար, մինչև մի մարդ լուծեր նրահանելուկը: Նա իր մոտից անցնող մարդուն հանելուկԷր առաջարկում, բայց ոչ ոք չէր կարողանում լուծել, ևմարդը մեռնում էր նրա սոսկալի գրկի մեջ: էդիպարքան որոշում է Սֆինքսից փրկել մարդուն և գնում էհրեշի մոտ:
— Ո՞վ է առավոտյան չորս ոտքով քայլում, կեսօրին՝երկու, իսկ երեկոյան՝ երեք,- հարցնում է Սֆինքսը: — Մարդը,- պատասխանում է Էդիպ արքան:- Երբ նաերեխա է, սողում է, հասուն տարիքում երկու ոտքով էքայլում, իսկ ծերության օրերին փայտով է քայլում: Հանելուկի ճիշտ պատասխանը լսելով՝ Սֆինքսը նետվում է ծովը և ոչնչանում: Այդպես էր վճռելհույների աստվածը: Այսօր հանելուկային, անլուծելի հարցն անվանում են«սֆինքսային»:194. Տեքստերի եզակի գոյականները հոգնակիդարձրո՛ւ: Փոփոխությունից ո՞ր տեքստի միտքը փոխվեց:
Ա. Կատվի պատմությունն արտասովոր է: Մարդըկատվին մեկ աստվածացրել ու պաշտել է, մեկ վհուկհամարել ու խուսափել: Երբեմն էլ կատվի միջոցով իրապագան է զուշսւկել:
Կատուն ապրում է մարդու կողքին, հաճախհավատարիմ ծառայում է մարդուն, բայց առաջվապես անկախ ու նույնիսկ կիսավայրենի է մնում: Իտարբերություն ուրիշ ընտանի կենդանու՝ կատունմարդու համար խորհրդավոր ու անճանաչելի է մնում, իր գաղտնիքը «չի բացում»: Բ. Մոտ հարյուր տարի առաջ Օդեսայում փիղըփախավ կրկեսից: Տերն ինչ արեց, չարեց, նա էլ կրկեսչվերադարձավ:195. Երկու տեքստերում էլ հոգնակի գոյականներըեզակի դարձրո՛ւ և դրան համապատասխանփոփոխություններ արա՛: Այդ փոփոխությունից ո՞րտեքստի միտքը փոխվեց:
Ա. Երկրի վրա մարդկանց կյանքն ամուր կապված է կենդանիների հետ: Բայց մարդիկ ու կենդանիներըմիշտ նույն ձևերով չեն հարաբերվել: Սկզբումկենդանիները մարդկանց ուտելիք ու հագուստ ենտվել: Նրանք սարսափ են ներշնչել կամ ուրախությունեն պարգևել մարդկանց: Մարդիկ էլ նրանց առաջխոնարհվել ու պաշտել են նրանց: Հետոաստվածացված կենդանիներին փոխարինել ենաշխատավոր կենդանիները:
Բ. Հետաքրքրասեր մարդիկ ճամփորդում էինԱֆրիկայով և ուսումնասիրում այնտեղիկենդանիներին ու թռչուններին: Հետո նրանք իրենցհետ հայրենիք բերեցին նաև աֆրիկացիների շատգլխարկներ: Այդ գլխարկները գարդարողփետուրների մեջ գիտնականները նկատեցինայնպիսիները, որոնք գիտությանը հայտնիթռչուններին չէին պատկանում:
Գոյականը երկու թիվ ունի՝ եզակի և հոգնակի: Եզակին ցույց է տալիս մեկ առարկա, հոգնակին՝ մեկից ավելի: Հոգնակին կազմվում է եզակիից՝ հիմնականում -եր կամ -ներ մասնիկներիօգնությամբ. (-եր-ը ավելանում է միավանկբառերին, ները՝ բազմավանկ)
Հայրենիքում
Առաջադրանքներ
1.Արտահայտիչ կարդա բանաստեղծությունը, բացատրի՛ր ընդգծված բառերը։
2.Բանաստեղծության համար նոր վերնագիր ընտրի՛ր․ ընտրությունդ հիմնավորի՛ր։
3.Դուրս գրի՛ր բառակապակցությունները։ Դրանք գործածիր նախադասությունների մեջ։
4.Առանձնացրո՛ւ և բացատրի՛ր գեղարվեստական արտահայտչամիջոցները։
5.Բանաստեղծության մեջ շեղատառերով գրված բառերը մակդիրներ են։ Կարդա՛ ու փորձիր բացատրել, թե մակդիրներն ի՞նչ են արտահայտում և ի՞նչ հարցի են պատասխանում։
6.Ի՞նչ գույն ունի բանաստեղծությունը։ Հիմնավորի՛ր պատասխանդ։
Իմ չարենցյան բառարանը
<<Դու իմ գարնան առավոտ>>
հրանման-Հրի՝ կրակի նման
հրավառ-Հրավառվող
Անուշացած-Անուշանալը
<<Ես իմ անուշ Հայաստանի>>
բույրը -հոտ
ջինջ-Պարզ, մաքուր
ողբաձայն -Ողբի ձայն
ճերմակ- Շատ սպիտակ
Հայրենիքում
մրմունջը-ցածր ձայն
անուրջ-Երազ
«Ինչքան աշխարհը սիրես»
չսուզվել-
թախիծը-
հրճվանք-
Մայրս
Առաջադրանքներ
181. Բացատրի´ր, թե —ցի ածանցով կազմված բառերը ո՞ր դեպքում են մեծատառով գրվում:
ՄովսեսԽորենացին գրիէառելմերնախնիների մասինպատմողառասպելներն ուդարերի միջով հասցրելմեզ:
ԳայլՎահանը ՂազարՓարպեցու ամենասիրելի հերոսնէ:
Առակներն ընտրվածէինՎարդանԱյգեկցու «Աղվեսագրքից»:
ԳրիգորՆարեկացու մասինմիավանդույթպատմում է, թե նաինչպեսէկյանքտվելութռցրելեփած աղավնիներին:
Անանիա Շիրակացին էլ յոթերորդ դարում է քննել տիեզերքը:
182.Բացատրի՛ր, թեընդգծված հատուկ գոյականներըի՞նչբառերիցեն առաջացել:
Մերբակիամենաուրախ աղջիկը Շուշանն է:
Աշոտ Երկաթ իմ ասին նոր գիրքեմ ուզում կարդալ:
Ամբողջ պատմության մեջ Ձախորդ Փանոսը ոչ մի անգամ մեղավոր չի՞լինում, ի՞նչ է:
Դավթի հայրնէր Առյուծ Մհերը:
Փիլիսոփա և բանաստեղծ Հովհաննես Երզնկացին աշակերտել է ժամանակի համբավավորգիտնական Վարդան Արևելցուն:
Նեղոսի արեմտյանափին՝Արքաների հովտում,հին Եգիպտոսի ճարտարապետական հուշարձանների մի ամբողջ թանգարան է պահպանվել:
183.Կետերիփոխարենպահանջվող մեծատառըկամ փոքրատառըգրի´ր:
Նրա պապը Սասունցի էր ու շատ էր պատմում սասունցիների մասին;
Ուզում էր նմանվել Սասունցի Դավթին:
էպոսի վերջին հերոսը Փոքր Մհերն է:
Գրքի հերոսը մի փոքր տղա է:
«ՍասունցիԴավիթ» էպոսում հիշատակվում է Պղնձե քաղաքը:
Գտածը պղնձե մատանի էր:
Կիրակոս Գանձակեցու պատմության մեջ հանդիպում է Պղնձահանք կոչվող վանքը:
Ես վստահեմ, որ Գանձասար լեռը դեռ կարդարացնի իր հպարտ անունը:
Ինչե՜ր ասես չկային՝ ոսկե անոթներ ու արձանիկներ, թանկարժեք զարդեր ադամի իսկական գանձասար էր:
Պետրոս Առաջինը հովանավորում էր գիտությունն ու արվեստը:
Պետրոսն ռաջինը հասավ կայանին:
Ալեքսանդր Մակեդոնացին գիտեր ամեն մի իրավիճակից դուրս գալու ձևը։
184.Ա և Բ խմբի բառերի տարբերությունը գտի՛ր և լրացրո՛ւ տրված նախադասությունը:
Ա.Երեխա,գրող,նավաստի,գերմանաց,խոհարարուհի,Արտակ,հայ,մարզիկ,նախագահ,նախարար:
Բ.Ծով,ձուկ,երկաթ,պայուսակ,այծ,փիղ.տուփ,խնձոր,սառույց,շուն,կատու,գրիչ,սեղան:
Գոյականները բաժանվում են երկու խմբի՝ աձնանիշ և իրանիշ։ ( հատուկ և հասարակ)
Ա֊ պատասխանում է ո՞վ հարցին
Բ֊ պատասխանում է ի՞նչ հարցին
185.Նախադասությունը լրացրո՛ւ տրված հարցին պատասխանող գոյականներով:
(Ի՞նչը) Սիրտը մռմռում էր. երեևի նեղացրել էին:
(ո՞վ) Երեխան նվնվում էր. երևի նեղացրել էին:
(ո՞վ) Գողը ցատկեց ցանկապատից դուրս:
(ի՞նչը) Շունը ցատկեց ցանկապատից դուրս:
(ինչը) Կատուն ճանկռել է տատիկի ձեռքը:
(ո՞վ) Թոռնիկը ճանկռել է տատիկի ձեռքը
Առարկա ցույց տվող բառերը գոյականներ են:
Պատասխանում են ո՞վ, ի՞նչ հարցերին:
Գոյականները լինում են հատուկ և հասարակ: Հատուկ անունը առարկաներից ամեն մեկին տրվող առանձին անունն է և սկսվում է մեծատառով: Հասարակ անունը առարկաներին տրվող ընդհանուր անուն է և սկսվում է փոքրատառով:
Մարդկանց տրվող հատուկ և հասարակ անունները անձ ցույց տվող գոյականներ են և պատասխանում են ո՞վ հարցին: Մնացած բոլոր գոյականները պատասխանում են ի՞նչ հարցին։
Եղիշե ՉարենցԻ մասին
Եղիշե ցարենցը ծնվել է մարտի 13-ին 1897 Կարսում։ Նա թարգմանիչ էր բանաստեղծ և գրող։ Նա գրում է բանաստեղծություն էր և պոեմներ
Առաջադրանքներ
171. Նախորդ չորս վարժություններում կարևորված բառերի խումբը անվանում են մակբայ (մակ-վրա): Փորձի´ր բացատրել այդ անունը:
172. Կետերի փոխարեն գրի´ր փակագծում տրված բառերը: Ընդգծի´ր այն բառերը, որոնք առանց փոփոխելու գրեցիր:
Կենդանաբանական այգու տնօրենը պատմում Էր, որ այդ փիղը կապեր քանդելու հմուտ վարպետ էր: Գիշերները նա համառորեն ու ճարպկորեն քանդում էր իր ոտքերին կապած պարանները: Մի անգամ նույնիսկ կարողացել էր ծխնիներից անաղմուկ հանել այն շինության դուռը, որտեղ նրան բանտարկել էին: Չանհանգստացնելով խոր քնած սպասավորին նա՝ որպես այցելու, գնացել էր այգու մյուս բնակիչների հետ ծանոթանալու:
173. Տրված բառերով նախադասություն կազմի´ր պահպանելով դրանց հաջորդականությունը: Ընդգծի´ր այն բառերը, որոնց ձևերը փոխվեցին:
Մրջյուններ, մի, տեսակ, թափառաշրջիկ, կյանք, վարել: Դրանք, գիշատիչ, քոչվոր. մրջյուններ, են:
Ջունգլիներ, բոլոր, կենդանիներ, փախչել, քոչվոր, մրջյուններ, բանակ:
Մինչև, անգամ, հսկա, փիղ, շտապել, գլուխն ազատել, նրանք:
Վա՜յ, քնած, ճանապարհորդ, թափառաշրջիկ, մրջյուններ, նա, միայն, կմախք, թողնել:
Մրջյունների մի տեսակ կա, որը թափառաշրջիկ կյանք է վարում։ Դրանք գիշատիչ, քոչվոր մրջյուններ են։ Ջունգլիների բոլոր կենդանիները, փախչում են քոչվոր մրջյունների բանակից։ Մինչև անգամ, հսկա փիղը շտապում է, գլուխն ազատել նրանցից: Վա՜յ քնած ճանապարհորդին, թափառաշրջիկ մրջյունները, նրանից միայն կմախք կթողնեն։
174. Նախադասության մեջ վերականգնի´ր ընդգծված բառերի ուղիղ ձևերը: Ի՞նչ փոխվեց դրանից:
Թագավորը ինձ թույլ տվեց իր անտառ որս անել:
Հյուրերն իջնել պատշգամբից, որպեսզի մի քիչ զբոսանք այգում:
Ափ ընդամենը մի նավակ կար, որը միանգամից լցվեց աղմկոտ երիտասարդներ:
Խառը մտքերը անտառ էլ հանգիստ չեն տալ ինձ:
Նախադասությունները իմաստ չեն արտահայտում։
175. Նախադասության բոլոր բառերն ուղիղ ձևով գրի´ր ու կարդա´. ի՞նչը փոխվեց:
Իշխան գոհանալ այդ խոսք և առատ վարձատրել ծերունի:
Բառ ըստ իմաստ բաժանել են տարբեր խումբ:
Նախադասություններ իմաստ չեն արտահայտում։
Առարկա ցույց տրվող բառերը կոչվում են գոյական, առարկայի հատկանիշ ցույց տվող բառերը՝ ածական, գործողություն ցույց տվող բառերը՝ բայ, գործողության հատկանիշ ցույց տվող բառերը՝ մակբայ և այլն:
Հայերենում կա տասը խոսքի մաս՝ գոյական, ածական, թվական, դերանուն, բայ, մակբայ, կապ, շաղկապ, ձայնարկություն և վերաբերական: